Vitamine D is een van de vier vet-oplosbare vitaminen. De werking van vitamine A, D, E en K, zijn allemaal verschillend maar met name A, D en K zijn voor hun werking van elkaar afhankelijk. Zij vormen een trio en voorkomen daarmee dat één van de drie toxisch wordt voor het lichaam. Vitamine D werkt daarom het beste in combinatie met vitamine A en K. Het is eigenlijk meer een pré-hormoon en kan onder invloed van zonlicht in de huid worden aangemaakt. Het verhoogt de calciumopname in het bloed, terwijl vitamine K zorgt voor de opname van calcium in de botten.
Vormen van Vitamine D
Er zijn verschillende vormen van vitamine D. Zo is er vitamine D2 (ergocalciferol) dat voorkomt in plantaardig voedsel en door het lichaam moet worden omgezet naar D3 (cholecalciferol). Vitamine D3, dat ook voorkomt in dierlijke vetten, is daarom beter opneembaar want het is direct beschikbaar voor het lichaam. In de lever wordt vervolgens D3 omgezet in een inactieve vorm 25-hydroxyvitamine D. De nieren zetten deze om in een actieve 1,25-dihydroxyvitamine D. Deze laatste mag niet in het lichaam gaan stapelen omdat een te hoog gehalte ervan kan leiden tot toxiciteit. Dit kan klachten geven als: maagpijn, slechte spijsvertering en constipatie/diarree. Daarnaast kunnen er verhoogde calciumwaarden in het bloed worden gemeten en verharding in de spieren. Is de status van vitamine K laag dan kan een te hoog vitamine D-gehalte leiden tot osteoporose.
Hoe vitamine D te meten
Vitamine D wordt meestal alleen in het bloed gemeten in zijn 25-hydroxy-vorm maar de 1,25 dihdroxy-vorm zou ook moeten worden gemeten. Een vitamine D-status boven de 100 ng/ml (= 250nmol/l) wordt beschouwd als toxisch en meestal wordt er dan gekeken naar suppletie als oorzaak. Suppletie van vitamine D langer dan twee maanden zou alleen moeten gebeuren na het afnemen van een bloedtest. Dit is tevens een reden dat het beter is om vitamine D te combineren met vitamine K. Of dat de vitamine D die je suppleert niet meer is dan 2000 IE. Vitamine D-suppletie is nuttig in de maanden oktober tot en met maart. In de rest van de maanden zou men voldoende buiten moeten zijn tussen 11 en 15 uur ’s middag om vitamine D aan te maken via de huid. Twintig minuten (bijna) naakt in de zon geeft een gezond lichaam de mogelijkheid om voor een maand aan vitamine D aan te maken. Tel daarbij op dat vitamine D aanwezig is in dierlijke vetten, dan zou een tekort niet snel hoeven ontstaan. In de winter is die behoefte wel groter omdat op onze breedtegraad de zon niet krachtig genoeg is om via zonlicht in de huid vitamine D aan te maken.
Zonlicht
Nu ik het toch over zonlicht heb; het belang van zonlicht op het lichaam is groot. In de zon kijken met de ogen dicht elke dag van het jaar is geen slecht idee. Dit levert een positieve bijdrage aan de immuniteit van het lichaam. Wie elke dag als er zon is 10 tot 15 minuten met de ogen dicht in de zon kijkt neemt het gehele spectrum aan lichtfrequenties in zich op en je lichaam doet het daar prima op.
Eigenschappen van vitamine D
- Versterkt de aanmaak van botten.
- Versterkt de weerstand
- Stimuleert de opbouw en het onderhoud van het zenuwgestel.
- Beïnvloedt positief het humeur.
- Werkt regulerend voor de bloeddruk en voor de conditie van de bloedvaten.
Symptomen bij een tekort: Krampen, osteoporose, slechte tanden, spierkrampen, slijmvliesproblemen, huidklachten, zwakke immuniteit.
Bronnen: Zonlicht op de huid, vette vis, levertraan, boter, ei, zuivel, paddenstoelen, groene groenten. Transvetten zoals hierboven staan afgebeeld bevatten geen of nauwelijks vitamine D.
Neem vitamine D het liefst in combinatie met A en K. Vitamine A en D zitten beiden in visolie. Laat je bloed testen als je om welke reden dan ook langer dan twee maanden vitamine D suppleert. Laat op beide vormen, dus 25 en de 1,25, testen. Is de 1,25 verhoogd dan kan er sprake zijn van parathyroïdie oftewel een bijschildklierhormoon dat te hoog is. Dagelijkse suppletie van vitamine D tussen 1000 en de 2000 IU wordt als veilig beschouwd voor een korte periode.
https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-d-side-effects
https://www.sciencealert.com/vitamin-d-tablets-may-be-worse-for-you-then-nothing-at-all
https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements-vitamin-d/art-20363792#